درمان سرطان پوست پیشرفته چگونه است؟
در شرایطی که سرطان پیشرفت کرده و به بافت‌های مجاور منتقل شده باشد، باید از روش‌های دیگری برای مهار سرطان استفاده کرد. معمولاً در این مرحله درمان‌های زیر استفاده می‌شود.
۱. پرتو درمانی
در پرتو درمانی از پرتوهای انرژی پرقدرت مانند اشعه ایکس برای ازبین‌بردن سلول‌های سرطانی استفاده می‌شود. زمانی که نتوان در طول جراحی سلول‌های سرطانی را به طور کامل از بین برد، پرتودرمانی گزینه بعدی است.
پرتو درمانی یک روش درمانی سیستمیک سلول‌های سرطانی است که در آن همه‌ی بدن تحت تاثیر قرار می‌گیرد. با این پرتوهای پرانرژی و پر قدرت، ساختار سلول‌های سرطانی از بین می‌رود و نمی‌توانند به رشد و تکثیر خود ادامه بدهند.
زمانی که از این روش استفاده می‌شود، بیمار به عوارض جانبی متنوع و نستبا شدیدی هم دچار می‌شود که برای آنها باید آماده باشد و آموزش‌های لازم به بیمار داد خواهد شد. زمان تشخیص بیماری و مرحله‌ی پیشرفت سرطان در تعیین روش‌های درمانی موثر است.
۲. شیمی درمانی
در شیمی درمانی از داروها برای ازبین‌بردن سلول‌های سرطانی استفاده می‌شود. در مراحل اولیه سرطان که محدود به لایه‌های بالایی پوست است، کرم‌ها یا لوسیون‌های حاوی عوامل ضدسرطان مستقیماً روی پوست قرار می‌گیرند. اما زمانی که سرطان به سایر قسمت‌های بدن گسترش‌یافته باشد، از شیمی‌درمانی سیستمیک استفاده می‌شود.
شیمی درمانی از درمان‌های تهاجمی است و به کار بردن آن برای بیمار سرطانی باعث ایجاد و بروز علائمی می‌شود که می‌توانند ناتوان کننده باشند. برای همین، وجود حمایت اطرافیان و روحیه‌ی قوی خود بیمار می‌تواند در اثربخشی آن موثر باشد.
۳. درمان فوتودینامیک
این درمان ترکیبی از نور لیزر و داروهایی است که سلول‌های سرطانی را به نور حساس می‌کنند. درمان فوتودینامیک یا PDT از داروهایی استفاده می‌شود که سلول‌های سرطانی را به نور حساس می‌کنند و سپس با نور خاصی که به آنها تابانیده می‌شود، ساختار سلول‌های سرطانی از بین می‌رود. این درمان برای سرطان‌های خاصی استفاده می‌شود، سرطان پوست و چشم از انواع آن هستند.
درمان فوتودینامیک اگر به درستی استفاده شود، می‌تواند بدون عوارض بلندمدت، به درمان سرطان بپردازد. همچنین از جراحی کم تهاجم‌تر است و مدت زمانی که برای انجام جلسه‌ی درمانی طول می‌کشد، کوتاه است. برخلاف پرتو درمانی از این درمان می‌توان تعداد دفعات زیادی استفاده کرد و آن را بر روی یک بخش مشخص از نظر محل تابش، به کار برد.
۴. درمان بیولوژیکی سرطان پوست
در این روش از سیستم ایمنی بدن برای کشتن سلول‌های سرطانی استفاده می‌شود. در این روش سیستم ایمنی بدن تحریک می‌شود تا توانایی آن برای از بین بردن سلول‌های سرطانی بازیابی شود. بیوتراپی و ایمونوتراپی از نام‌های دیگر این درمان هستند. یکی از مثال‌هایی که می‌توان برای این درمان نام برد، استفاده از سلول‌های لنفوسیت T و انتقال آنها به بدن بیمار است. گاهی نیز از برخی از واکسن‌ها برای درمان بیولوژیکی استفاده می‌شود.
| علائم بیماری پوستی | روش درمان سرطان پوست | عوارض جانبی |
|---|---|---|
| خونریزی | انجماد یا فریز | متاستاز و گسترش خال‌های پوستی |
| برآمدگی مرواریدی یا مومی شکل | برش از طریق جراحی | عود و بازگشت مجدد |
| درد و حساسیت | پرتو درمانی و شیمی درمانی | پیشرفت بیماری |
| پوسته‌پوسته شدن | کرایوتراپی | تورم و خارش پوست |
انواع سرطان پوست کدامند؟
تومور پوست ۳ نوع مختلف دارد، کارسینوم سلول بازال، کارسینوم سلول سنگفرشی و ملانوما. هرکدام از این سلول‌های سرطانی در ناحیه خاصی ایجاد شده و علائم متفاوتی دارند. دو نوع اول به‌عنوان سرطان پوست غیر ملانوما دسته‌بندی می‌شوند. انواع غیرمعمولی از سرطان‌های پوست وجود دارد که کمتر شایع هستند. سرطان‌هایی مثل تومور سلول مرکل و درماتوفیبروسارکوم ازاین‌دست هستند.
۱. کارسینوم سلول بازال
سرطان سلول بازال یا سرطان پوست bcc در نتیجه رشد غیرطبیعی و کنترل نشده سلول‌های پایه پوست در خارجی‌ترین لایه (اپیدرم) ایجاد می‌شود. این نوع سرطان بیشتر در نواحی که در معرض نور خورشید است، دیده می‌شود.
به‌ویژه در صورت، گوش‌ها، گردن، پوست سر، شانه‌ها و پشت کارسینوم سلول بازال دیده شده است. افرادی که به‌صورت متناوب و در طولانی‌مدت در معرض نور UV خورشید قرار دارند، بیشتر به این سرطان مبتلا می‌شوند. این نوع سرطان در مواقع نادر کشنده است.
۲. سرطان سلول سنگفرشی
کارسینوم سلول سنگفرشی یا سرطان پوست سنگفرشی در اثر رشد کنترل نشده و غیرطبیعی سلول‌های سنگفرشی در لایه اپیدرم ایجاد می‌شود. معمولاً این نوع سلول سرطانی در قسمت‌هایی از پوست که در معرض آفتاب قرار دارند، مانند گوش‌ها، صورت، پوست سر، گردن و دست‌ها دیده می‌شود.
قسمت‌هایی از پوست که نشانه‌هایی از آسیب‌های خورشیدی، از جمله چین‌وچروک و لکه‌های پیری دارند، بیشتر در معرض ایجاد تومور هستند. این نوع سرطان گاهی به‌سرعت رشد کرده و در صورت عدم تشخیص و درمان به‌موقع متاستاز کرده و موجب مرگ می‌شود.
۳. بیماری ملانوما
ملانوسیت‌ها سلول‌های پوستی هستند که رنگ‌دانه ملانین را تولید می‌کنند. ملانوما سرطانی است که این سلول‌ها را تحت تأثیر قرار می‌دهد. سرطان ملانوم اغلب شبیه به خال است و در هر ناحیه‌ای از بدن می‌تواند ایجاد شود. حتی در قسمت‌هایی از پوست که در معرض نور خورشید نیست، این نوع سرطان دیده شده است.
در میان سه نوع شایع سرطان، ملانوما خطرناک‌ترین نوع است. در صورت تشخیص و درمان زودهنگام ملانوما می‌توان خطر مرگ را تا حد زیادی کاهش داد.
عوارض سرطان پوست چیست؟
خطراتی که ممکن است بعد از ایجاد انواع سرطان پوستی رخ دهد عبارتند از:
- سرطان پوست می‌تواند به بافت‌های مجاور مانند رگ‌های خونی، غدد لنفاوی یا اندام‌ها حمله کند.
- خطر بازگشت سرطان (عود) وجود دارد. اگر تمام سلول‌های سرطانی در طول درمان حذف نشوند یا سلول‌های سرطانی جدید در طول زمان ایجاد شوند، ممکن است این اتفاق رخ دهد.
- سرطان‌های بزرگتر یا پیشرفته‌تر پوست ممکن است نیاز به برداشتن و جراحی داشته باشند.
- در مواردی که سرطان پوست به غدد لنفاوی یا عروق لنفاوی مجاور گسترش یابد، لنف ادم ممکن است رخ دهد. لنف ادم به معنای تورم اندام یا ناحیه آسیب دیده به دلیل اختلال در تخلیه لنفاوی اس که باعث ناراحتی، کاهش تحرک و افزایش خطر عفونت می‌شود.
